Hiện nay cuộc sống càng cao mức hủy hoại tự nhiên của con người càng lớn, sinh vật cũng là những nạn nhân chịu hậu quả nghiêm trọng nhất từ con người. Ước tính trên thế giới trong giai đoạn từ năm 1970 - 2012, trên thế giới có đến 236 loài thủy sinh quý hiếm bị đe dọa ở các mức độ khác nhau. Trong đó có hơn 70 loài sinh vật biển đã bị liệt kê trong sách đỏ Việt Nam, chúng ta không thể nghe tiếng than khóc của các sinh vật nhưng sự suy giảm nghiêm trọng của đa dạng sinh học là điều không ai có thể phủ nhận. Mỗi năm hàng triệu tấn rác nhựa được thải ra ngoài các đại dương, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống tự nhiên và cả sức khỏe con người, tính đến thời điểm năm 2015 có khoảng 50 triệu tấn rác nhựa đang trôi nổi trên khắp các đại dương, theo một nghiên cứu mới đây, số rác này sẽ tăng 3 lần. Điều đáng nói là rác thải nhựa chính là tác nhân gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng bởi loại rác này không có khả năng phân hủy sinh học và nó không những đang làm chết nhiều vùng đất mà còn đầu độc cả đại dương của chúng ta.
Không đâu xa đồ nhựa cũng hiện diện trong mọi mặt của cuộc sống người Việt. Biến đổi khí hậu và rác thải, trong đó rác thải nhựa là hai vấn đề thách thức đối với sự phát triển của Việt Nam. Theo báo cáo của World Bank, lượng rác thải rắn đô thị ở Việt Nam dự đoán sẽ tăng 38% từ 11.6 triệu tấn năm 2016 lên 15.9 triệu tấn năm 2030. Bên cạnh đó, các báo cáo cũng chỉ ra hiện nay Việt Nam đang là một trong 5 nước dẫn đầu trên toàn cầu về lượng rác thải nhựa thải ra đại dương, tương đương với 280.000 tấn/năm. Nhựa ở bên đời sống của người Việt nhưng nhựa lại mang đến bao hệ lụy trong đời sống hiện tại và tương lai, những vật dụng bao đời nay gắn bó lại được thay thế bằng đủ loại chất liệu đem lại cho chúng ta cảm giác tiện lợi như cốc nhựa, ống hút, nilon... Nhưng khi những thứ “tiện ích ít phút” ấy bị vứt đi sẽ tồn tại trong môi trường tự nhiên và trở nên vô cùng nguy hại. Các chất thải từ linong, nhựa có tuổi thọ từ vài trục năm đến hàng trăm năm chất đống ở mọi nơi. Khi bị đốt cháy nhựa nilon tạo ra các chất rất có hại cho hệ hô hấp của con người cho động vật và cho môi trường những xung đột và hậu quả về môi trường vì thói quen của con người đã bắt đầu xuất hiện ở một số địa phương, từ các sinh vật cho đến môi trường đang oằn mình gánh chịu những ảnh hưởng, tác động do những thói quen của chính con người gây ra.
Sự sống là điều vĩnh viễn không thể lấy lại được, chúng ta phải bảo vệ và hướng tới tương lai bằng hành động quyết liệt ngay bây giờ hoặc không bao giờ.
Trên tinh thần đó, Bộ Tài Nguyên và Môi trường phát động phong trào “Chống rác thải nhựa” trên phạm vi toàn quốc, huy động sự tham gia của tất cả các Bộ, ngành, địa phương, tổ chức chính trị - xã hội, và đặc biệt là toàn thể cộng đồng có các hành động thiết thực nhằm giảm thiểu tiến tới chấm dứt thói quen sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nilon khó phân hủy.
Hưởng ứng phong trào trên, nhiều địa phương, đơn vị trên cả nước đồng loạt triển khai, đề ra những biện pháp cụ thể và tạo ra sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Trong đó, Thái Nguyên cũng là tỉnh luôn quan tâm, chú trọng đề ra những giải pháp chi tiết, gắn liền với thực tế và bước đầu gặt hái những kết quả rất tích cực.
Để hạn chế phát sinh chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh, góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khỏe con người và hệ sinh thái theo tinh thần phong trào “Chống rác thải nhựa” của Bộ TN&MT, UBND tỉnh Thái Nguyên đã đề nghị các Sở, Ban, ngành, tổ chức đoàn thể, UBND các huyện, thành phố, thị xã, cơ quan báo, đài triển khai thực hiện các nội dung cụ thể như: Giảm thiểu việc sử dụng các sản phẩm nhựa khó phân hủy, sử dụng một lần trong hoạt động của cơ quan. Rà soát hiện trạng sử dụng các sản phẩm nhựa tại các văn phòng, cơ quan, qua đó thay đổi cách thức hoạt động của văn phòng để giảm thiểu phát sinh chất thải nhựa. Thái Nguyên phát động mỗi cán bộ, công chức, viên chức và người lao động hành động và vận động người thân cùng thực hiện “nói không với sản phẩm nhựa sử dụng một lần”, phân loại rác thải tại nguồn để giảm thiểu chất thải phải xử lý. Các tổ chức chính trị xã hội đẩy mạnh việc xây dựng, phát triển, hỗ trợ duy trì phong trào, các mô hình huy động sự tham gia của cộng đồng trong thu, gom, phân loại, tái sử dụng chất thải nhựa; sản xuất, sử dụng các sản phẩm bao gói thân thiện với môi trường thay thế các sản phẩm nhựa, túi nilon khó phân hủy. Các cơ quan báo, đài trên địa bàn tỉnh tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức trong cơ quan và cộng đồng về nguy cơ ô nhiễm nhựa và nilon nhằm thay đổi, tiến tới từ bỏ thói quen sử dụng túi nilon, sản phẩm nhựa khó phân hủy.
Quán triệt tư tưởng chỉ đạo trên, Trung tâm Nước sinh hoạt và VSMT nông thôn đã cam kết hưởng ứng phong trào chống rác thải nhựa với những nội dung cụ thể về hoạt động văn phòng và hoạt động sản xuất cung ứng dịch vụ nước sạch và VSMT. Phát động tới mọi cán bộ CNVCLĐ tự giác tham gia xây dựng, cải tạo môi trường và thường xuyên hướng dẫn công tác quản lý vận hành các công trình cấp nước sinh hoạt. Kiến thức sản xuất an toàn góp phần bảo vệ môi trường sống và cảnh quan khu dân cư, cơ quan nhà nước, tạo lập thói quen trong cán bộ CNVCLĐ hưởng ứng thu dọn vệ sinh trong gia đình, cơ quan, đơn vị, làm sạch đường làng, ngõ xóm và đặc biệt là không dùng các vật liệu nhựa sử dụng 01 lần góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Qua quá trình triển khai, thực hiện cho thấy sự vào cuộc tích cực, bám sát thực tế, đồng bộ của cả hệ thống chính trị trong phong trào “Chống rác thải nhựa” mà Bộ TN&MT phát động của tỉnh Thái Nguyên đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Thành quả này có thể khó định lượng bằng con số cụ thể nhưng rõ ràng đã góp phần to lớn vào việc thay đổi nhận thức của mỗi người dân tạo sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng. Từ đây xây dựng nếp tư duy mới, nhận thức mới trong sinh hoạt, tiêu dùng để giảm thiểu, tiến tới đẩy lùi ô nhiễm môi trường từ rác thải nhựa.
Nguyễn Thị Quỳnh Trang
Những khó khăn trong hoạt động cấp nước sinh hoạt nông thôn
